Pożyczki i kredyty

Gdy konsumentowi potrzebna jest nagle gotówka, a banki nie chcą udzielić mu kredytu, znajduje tzw. chwilówki, pożyczki od ręki pozornie bez zabezpieczeń. Po zawarciu umowy i wzięciu pożyczki na 2 tys. zł okazuje się, że w ciągu roku lub dwóch lat konsument musi zwrócić 8 tys. zł. Nie polepsza więc w ten sposób swojej sytuacji materialnej, wręcz przeciwnie.

Radzi Bernadetta Dereszowska, Powiatowy Rzecznik Konsumentów

Konsumentem jest każda osoba fizyczna, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością gospodarczą.
Kredyt konsumencki to każdy kredyt zaciągnięty na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą. Zawarcie umowy pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą (niekoniecznie bankiem!), dotyczącej udzielenia lub przyrzeczenia udzielenia konsumentowi kredytu na kwotę do 80 tys. zł (lub ich równowartości w innej walucie), powoduje zawarcie umowy kredytu konsumenckiego. Jest więc nią:

• umowa pożyczki (do 80 tys. zł),
• umowa kredytu w rozumieniu prawa bankowego,
• umowa o odroczeniu konsumentowi spłaty zobowiązania pieniężnego,
• umowa, na mocy której sprzedawca wydaje towar i żąda zapłaty za niego w późniejszym terminie (najczęściej między firmami),
• umowa zobowiązująca kredytodawcę do zaciągnięcia zobowiązania od osoby trzeciej, a konsumenta do zwrotu kredytodawcy spełnionego świadczenia.

Kredytobiorcy powinni znać i pamiętać swoje prawa, które reguluje ustawa o kredycie konsumenckim. Są to:

• prawo do pełnej informacji na temat kredytu i pożyczki - umowa powinna być sporządzona na piśmie i zawierać wszystkie możliwe szczegóły,
• prawo do odstąpienia od umowy o kredyt w ciągu 10 dni od jej podpisania w przypadku, gdy umowa ta zawiera informację o możliwości odstąpienia od umowy; w innym przypadku konsument może odstąpić od umowy w terminie 10 dni, liczonych od momentu otrzymania informacji o tym prawie, nie później jednak niż 3 miesiące od daty zawarcia umowy; w przypadku, gdy konsument podpisał umowę kredytu konsumenckiego przeznaczonego na nabycie rzeczy lub usługi poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość i odstąpił od umowy zakupu, wówczas automatycznie odstąpił od umowy kredytu,
• prawo do wcześniejszej spłaty pod warunkiem zawiadomienia kredytodawcy o zamiarze wcześniejszej spłaty, nie później niż na trzy dni przed dokonaniem transakcji; spłaty należy dokonać w terminie płatności raty,
• prawo do rozliczenia kosztów kredytu z tytułu wcześniejszej spłaty tj. kredytobiorca
  w przypadku kredytu oprocentowanego nie musi płacić oprocentowania za okres
  po spłacie kredytu, a w przypadku kredytu nieoprocentowanego ma prawo do zwrotu zapłaconych kredytodawcy prowizji i opłat proporcjonalnie do okresu, o który skrócono czas kredytowania; kredytodawca ma 14 dni na rozliczenie się z kredytobiorcą w przypadku wcześniejszej spłaty zobowiązania.

Przy zakupie czegoś na raty konsument podpisuje równocześnie umowę kredytu konsumpcyjnego. Jeśli chce od niego odstąpić, jest to skuteczne wraz ze zwrotem kwoty kredytu. Gdy między sprzedawcą a bankiem, udzielającym kredytu, istnieje umowa, regulująca zasady udzielania kredytu konsumenckiego na nabycie rzeczy lub usługi, wtedy sprzedawca jest zobowiązany spłacić kredyt w banku, a od konsumenta zażąda na pewno spłacenia od razu całej kwoty będącej równowartością ceny zakupionego towaru. W przypadku, gdy umowy tej nie ma bank będzie żądał od konsumenta spłacenia tego kredytu.

(oprac. Patrycja Stanek)

Artykuł ukazał się w: "Przełom" nr 1 (7 stycznia 2009), s.20 - "Pożyczki i kredyty"