Fot. Małgorzata Bigaj, dyrektor PCKU w Chrzanowie
- Zmianie ulegnie klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego. W zawodach z klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego wyodrębnione zostały kwalifikacje (1-3 kwalifikacji w zawodzie), czyli zestawy oczekiwanych efektów kształcenia, których osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji – wyjaśnia Małgorzata Bigaj, dyrektor Powiatowego Centrum Kształcenia Ustawicznego w Chrzanowie.
Osoby dorosłe - mające 18 lat i nieobjęte obowiązkiem nauki - będą miały jak dotychczas możliwość uzyskania lub podwyższenia poziomu wykształcenia ogólnego w szkołach dla dorosłych (szkoła podstawowa, gimnazjum i liceum ogólnokształcące) i na kursach kompetencji ogólnych.
Kwalifikacje zawodowe osoby dorosłe będą mogły nabywać i uzupełniać następującymi drogami:
- w szkołach policealnych (w niektórych zawodach) – dla osób, które posiadają wykształcenie średnie
- w formach pozaszkolnych czyli na kursach – dla osób dorosłych (mających 18 lat
i nieobjętych obowiązkiem nauki) - poprzez egzaminy eksternistyczne - dla osób, które ukończyły gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową oraz co najmniej dwa lata kształciły się lub pracowały w zawodzie w którym wyodrębniono daną kwalifikację
Zlikwidowane zostaną natomiast następujące typy szkół dla dorosłych:
- zasadnicze szkoły zawodowe
- licea uzupełniające,
- technika uzupełniające (od 2013 roku)
Szkoły policealne będą mogły kształcić tylko w ograniczonej liczbie zawodów, tak więc podstawową formą nabywania i uzupełniania kwalifikacji zawodowych przez dorosłych będą kwalifikacyjne kursy zawodowe. Nauka zawodu będzie polegała na zdobywaniu kolejnych kwalifikacji, przy czym niektóre kwalifikacje są wspólne dla kilku zawodów.
Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej komponenty właściwe dla danej kwalifikacji.
Na kwalifikacyjnych kursach zawodowych osoby dorosłe będą mogły uzyskać 252 kwalifikacje wyodrębnione w zawodach ujętych w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego uprawnia do potwierdzenia nabytych kwalifikacji w systemie egzaminów zewnętrznych przeprowadzanych przez okręgowe komisje egzaminacyjne. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy
i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzyma świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie.
Zdobycie wszystkich kwalifikacji składających się na dany zawód wraz z potwierdzeniem odpowiedniego poziomu wykształcenia oznaczać będzie zdobycie pełnego zawodu.
Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie więc mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie.
Kształcenie ustawiczne w formach szkolnych i na kursach kwalifikacyjnych prowadzone przez publiczne szkoły i placówki będzie nieodpłatne, finansowane z subwencji oświatowej.
Drugą pozaszkolną formą umożliwiającą zdobywanie wiedzy i umiejętności zawodowych będzie kurs umiejętności zawodowych, który podobnie jak kwalifikacyjny kurs zawodowy, prowadzony jest według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach. Obejmuje on jednak tylko część tej podstawy.
Kursy te pozwalają na stopniowe osiąganie efektów kształcenia realizowanych na kwalifikacyjnym kursie zawodowym poprzez uczenie się na krótszych kursach umiejętności zawodowych, przy czym będzie możliwość zaliczenia efektów tego kształcenia przy podejmowaniu dalszej nauki na kwalifikacyjnym kursie zawodowym. Jest to rozwiązanie wychodzące naprzeciw potrzebom osób dorosłych, podejmujących dalsze kształcenie lub doskonalenie zawodowe w trakcie pracy zawodowej.
Mając na względzie potrzebę podjęcia działań na rzecz podniesienia niskiej aktywności dorosłych Polaków w edukacji ustawicznej, dopuszczono także możliwość prowadzenia przez placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego innych kursów umożliwiających uzyskiwanie i uzupełnianie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych, których program nauczania nie odnosi się do podstawy programowej kształcenia ogólnego lub podstawy programowej kształcenia w zawodach. Zwiększa to ofertę kształcenia ustawicznego dla osób dorosłych, a tym samym przyczynia się do zwiększenia ich szans na rynku pracy.
Publiczne placówki i ośrodki mogą pobierać opłaty za kształcenie w formach pozaszkolnych, z wyjątkiem kwalifikacyjnych kursów zawodowych. Wysokość opłat ustala dyrektor w porozumieniu z organem prowadzącym. Opłaty nie mogą przekroczyć kosztów kształcenia.
Model kształcenia ustawicznego pozwalający zdobywać kwalifikacje w formach kursowych będzie bardziej adekwatny do potrzeb ciągle zmieniającego się rynku pracy oraz do potrzeb
i możliwości osób dorosłych. Ocenia się, że to nowe rozwiązanie pozytywnie wpłynie na zdolności adaptacyjne pracowników, osób bezrobotnych i poszukujących pracy.
Od września bieżącego roku w PCKU będzie można zdobywać kwalifikacje zawodowe
1. w szkole policealnej w zawodach:
- technik usług kosmetycznych
- technik informatyk
- technik rachunkowości
- technik administracji
- opiekun medyczny
2. na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zakresie zawodów:
- fryzjer i technik usług fryzjerskich,
- kucharz i technik żywienia i usług gastronomicznych
- technik budownictwa
- technik ekonomista
3. oraz na innych kursach w zależności od potrzeb rynku pracy.
W planowaniu oferty edukacyjnej PCKU będzie współpracować z Powiatowym Urzędem Pracy i przedsiębiorcami.