Do podstawowych zadań wydziału należy w szczególności:
- W zakresie gospodarki wodnej:
- prowadzenie spraw związanych z ustalaniem linii brzegowej,
- ustalanie wysokości partycypacji w kosztach utrzymania wód lub urządzeń wodnych oraz urządzeń melioracji szczegółowych,
- ustanawianie bezpośredniej strefy ochronnej ujęcia wód oraz stref ochronnych urządzeń pomiarowych służb meteorologicznych,
- nakazywanie usunięcia drzew z terenu wału przeciwpowodziowego oraz z odległości 3,00 m od stopy wału,
- prowadzenie spraw związanych z pozwoleniami wodnoprawnymi,
- sprawowanie nadzoru i kontroli nad działalnością spółek wodnych,
- przejście gruntów pokrytych powierzchniowymi wodami płynącymi do zasobu nieruchomości Skarbu Państwa oraz wykreślenie (art. 14a ustawy Prawo wodne) na wniosek właściwego organu,
- wydawanie decyzji administracyjnej o legalizacji urządzenia wodnego.
- W zakresie rybactwa śródlądowego:
- wydawanie kart wędkarskich i kart łowiectwa podwodnego,
- wydawanie decyzji administracyjnych w zakresie sieciowych połowów rybackich,
- rejestracja sprzętu pływającego służącego do połowu ryb,
- wydawanie legitymacji strażników Społecznej Straży Rybackiej.
- W zakresie gospodarki leśnej:
- prowadzenie nadzoru nad gospodarką leśną w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa,
- sporządzanie uproszczonych planów urządzania lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, zatwierdzanie uproszczonych planów urządzania lasu,
- wydawanie decyzji w sprawie uznania lasu za ochronny lub pozbawienie go ochronności,
- wydawanie decyzji w sprawie dotacji na odnowienia lasów uszkodzonych na skutek np. klęsk żywiołowych, pożarów oraz na zalesienia gruntów rolnych
- wydawanie decyzji na pozyskanie drewna niezgodnie z uproszczonym planem urządzania lasu, oraz decyzji na pdst. inwentaryzacji stanu lasu
- wydawanie decyzji w sprawie zmiany lasu na użytek rolny,
- zarządzanie z urzędu lub na wniosek nadleśniczego o wykonaniu zabiegów zwalczających i ochronnych w lasach zagrożonych organizmami szkodliwymi,
- sporządzanie oceny udatności upraw leśnych,
- prowadzenie spraw związanych z wyłączeniem gruntów z upraw rolnych i prowadzeniem upraw leśnych.
- W zakresie prawa łowieckiego:
- ochrona zwierzyny poprzez tworzenie warunków jej bezpiecznego bytowania,
- wydawanie zezwoleń na posiadanie i hodowlę chartów rasowych lub ich mieszańców,
- prowadzenie spraw związanych z wydzierżawieniem polnych obwodów łowieckich na wniosek Polskiego Związku Łowieckiego,
- przygotowywanie zezwoleń na odłów lub odstrzał redukcyjny zwierzyny,
- wyrażanie zgody w szczególnych przypadkach na przetrzymywanie zwierzyny.
- W zakresie postępowania z odpadami:
- wydawanie decyzji w zakresie wytwarzania i składowania odpadów,
- wydawanie zezwoleń w zakresie:
- odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,
- zbierania lub transportu odpadów,
- prowadzenie rejestru danych o posiadaczach odpadów zwolnionych z obowiązku,
- zatwierdzanie instrukcji eksploatacji składowiska odpadów,
- wyrażanie zgody na zamknięcie składowiska odpadów lub jego wydzielonej części.
- W zakresie handlu uprawnieniami do emisji:
- wydawanie zezwoleń upoważniających do uczestnictwa w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych,
- wydawanie zezwoleń podmiotom podejmującym realizację instalacji, które będą wytwarzały energię elektryczną.
- W zakresie ochrony środowiska:
- prowadzenie publicznie dostępnych wykazów danych o środowisku,
- prowadzenie postępowania w zakresie ponownej oceny oddziaływania na środowisko,
- przyjmowanie zgłoszeń o instalacjach, z których emisja nie wymaga pozwolenia,
- wydawanie, cofanie i ograniczanie pozwoleń zintegrowanych, na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza oraz na wytwarzanie odpadów,
- wydawanie decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu,
- nakładanie obowiązku sporządzenia i przedłożenia przeglądu ekologicznego, prowadzenia pomiarów wielkości emisji,
- nakładanie obowiązku polegającego na ograniczeniu oddziaływania na środowisko, ograniczeniu lub przywróceniu środowiska do stanu właściwego,
- sprawowanie kontroli przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska i przepisów szczególnych w zakresie objętym właściwością starosty,
- występowanie w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia przeciw przepisom o ochronie środowiska oraz występowanie do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska o podjęcie odpowiednich działań będących w jego kompetencji,
- nadzór nad realizacją wpływów i wydatków związanych z gromadzeniem środków z opłat i kar za korzystanie ze środowiska,
- opracowanie i aktualizowanie powiatowego programu ochrony środowiska i opiniowanie gminnych programów ochrony środowiska.
- W zakresie ochrony przyrody:
- popularyzowanie ochrony przyrody w społeczeństwie,
- opiniowanie zamierzeń utworzenia, zniesienia parku krajobrazowego lub ograniczenia jego obszaru,
- prowadzenie rejestru przetrzymywanych i hodowanych zwierząt podlegających rejestracji,
- wydawanie decyzji o nadawaniu osobom fizycznym uprawnień społecznych opiekunów przyrody,
- prowadzenie pielęgnacji drzew i krzewów na gruntach Skarbu Państwa i powiatu,
- wydawanie zezwoleń na wycinkę drzew i krzewów na terenach gminnych.
- W zakresie prawa geologicznego i górniczego:
- prowadzenie spraw związanych z udzielaniem (cofaniem) koncesji na poszukiwanie,
- rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych,
- wydawanie decyzji zatwierdzających projekty prac geologicznych,
- wydawanie decyzji zatwierdzających dokumentacje geologiczne,
- nakazywanie wstrzymania działalności lub podjęcia określonych czynności w celu doprowadzenia środowiska do właściwego stanu,
- uzgadnianie lokalizacji inwestycji celu publicznego w odniesieniu do terenów zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych,
- prowadzenie obserwacji terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów na których występują te ruchy a także rejestru zawierającego informacje o tych terenach,
- prowadzenie archiwum geologicznego.
- Inne zadania:
- prowadzenie lokalnej polityki ekoenergetycznej,
- współpraca ze związkiem Powiatów Polskich w realizacji projektów ogólnopolskich dotyczących ekoenergetyki,
- zadania wynikające z przepisów szczególnych,
- nadzór nad jednostkami organizacyjnymi powiatu w zakresie ochrony środowiska wynikającym z prawa ustawowego,
- wydanie decyzji ustalającej kierunek rekultywacji i decyzji o jej zakończeniu w oparciu o ustawę o ochronie gruntów rolnych i leśnych.